- Autorzy: Mary McCool i Craig Williams
- Wiadomości BBC w Szkocji
Pierwsza minister rozwiązała umowę o podziale władzy pomiędzy SNP a Szkockimi Zielonymi.
Posunięcie to jest następstwem decyzji rządu o zniesieniu celów klimatycznych i zawieszeniu przepisywania środków blokujących dojrzewanie osobom poniżej 18 roku życia.
Partia Konserwatywna zapowiedziała, że udzieli wotum nieufności premierowi Hamzie Yusufowi.
Może to nastąpić już w przyszłym tygodniu, a Yusuf czeka na wezwania do rozpisania wyborów.
SNP jest obecnie rządem mniejszościowym i potrzebuje wsparcia opozycyjnych parlamentarzystów, aby zatwierdzić swój plan w szkockim parlamencie.
SNP ma 63 ze 129 mandatów w Holyrood, o dwa mniej do ogólnej większości, przy czym Zieloni mają 7, szkoccy konserwatyści 31, a Partia Pracy 22.
Oczekuje się, że w przypadku równej liczby głosów marszałek parlamentu podtrzyma status quo.
Były członek SNP, Ash Regan, jest obecnie członkiem Partii Alpha.
Mówi się, że napisze do Pierwszego Ministra, w którym przedstawi swoje obawy dotyczące priorytetów szkockiego rządu i zapyta, czy są obszary, w których jego partia i SNP mogą współpracować.
Alex Salmond, były pierwszy minister i przywódca Partii Alpha, powiedział, że Yusuf uczynił panią Regan „najpotężniejszą posłanką w szkockim parlamencie”.
„Przyszłe pokolenia wyprzedane”
Zawarcie umowy z Bute House rozpoczęło się wczesnym porannym spotkaniem Yusufa ze współprzewodniczącymi Szkockiej Partii Zielonych, Patrickiem Harveyem i Lorną Slater.
Widziano ich, jak opuszczali Bute House, oficjalną rezydencję Pierwszego Ministra w Edynburgu, przed nadzwyczajnym posiedzeniem rządu.
Pierwszy minister Hamza Yusuf powiedział, że formalnie powiadomił panią Slater i pana Harveya, że porozumienie podpisane przez obie strony wygasło po wyborach w Holyrood w 2021 r.
Obaj politycy Zielonych natychmiast zrezygnowali ze stanowisk niższych ministrów w zamian za wsparcie swojej partii dla rządu kierowanego przez SNP.
Zieloni twierdzili później, że SNP „wyprzedała przyszłe pokolenia”.
Rzecznik pierwszego ministra powiedział, że Yusuf o godzinie 08:30 przez godzinę informował swój gabinet, a jego koledzy „entuzjastycznie przyjęli stanowisko” i uderzali w stół, aby okazać swoje poparcie.
Na konferencji prasowej zorganizowanej później w Bute House Yussoff podziękował swoim byłym kolegom za ich wkład w życie szkockiego rządu i powiedział, że SNP chce współpracować z Zielonymi „tam, gdzie możemy” i „w interesie narodowym”.
„Porozumienie z Bute House miało na celu zapewnienie stabilności szkockiemu rządowi i umożliwiło wiele osiągnięć” – powiedział.
„Ale spełniło swój cel – nie gwarantuje już stabilnego układu w parlamencie.
„Wydarzenia ostatnich dni pokazały to jasno, dlatego po dokładnym rozważeniu uważam, że w interesie narodu Szkocji należy zastosować inne rozwiązanie”.
Harvey powiedział wcześniej, że ustąpi ze stanowiska współprzewodniczącego, jeśli partia zagłosuje za zakończeniem porozumienia, ale w czwartek powiedział, że jego stanowisko należy omówić na inny dzień.
W rozmowie z reporterami w ogrodowym lobby Parlamentu Harvey powiedział, że decyzja Pierwszego Ministra była „całkowitym zwrotem w stosunku do ostatnich dni”.
Zapytany, czy partia będzie współpracować z rządem w negocjacjach dotyczących kolejnego budżetu Holyrood, odpowiedział: „Czy sądzi Pan, że obecny rząd nadal będzie obecny w kolejnym budżecie?”
Bute House oskarżył zakończenie porozumienia o „akt politycznego tchórzostwa SNP” i „wyprzedawanie przyszłych pokoleń” partii.
Wyraził także przekonanie, że członkowie Zielonych poprą partię pozostającą w rządzie, jeśli referendum się odbędzie.
Powiedział: „Ani oni, ani członkowie SNP nie będą mieli takiej szansy. Zamiast tego bardzo reakcyjne i reakcyjnie wyglądające siły w partii Pierwszej Ministrów zmusiły ją do zrobienia czegoś odwrotnego od tego, co jej zdaniem leży w interesie Szkocji.
„W przeciwieństwie do tego my, jako współprzewodniczący szkockich Zielonych, jesteśmy gotowi związać swoje życie polityczne z naszymi członkami, aby bronić naszych osiągnięć w rządzie, znosząc wszystko, co rzucają na nas backbencherzy SNP i inni”.
Relacje między obiema stronami osiągnęły punkt kulminacyjny w zeszłym tygodniu po tym, jak sekretarz ds. energetyki SNP Mairi McAllen ogłosiła, że cel Szkocji, jakim jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 75% w stosunku do poziomu z 1990 r. do 2030 r., nie został osiągnięty i zostanie odrzucony.
Wywołało to oburzenie wielu oddolnych członków Zielonych.
Harvey powiedział, że posunięcie to wywarło na partię „pod presją” i młode osoby transpłciowe mogą teraz „nie mieć dostępu do potrzebnego im leczenia”.
Pierwsza minister powiedziała w sobotę, że szanuje umowę o podziale władzy z Zielonymi: „Myślę, że razem w rządzie wiele osiągnęliśmy. Chcę osiągnąć o wiele więcej”.
Zapytany, czy mógłby wkrótce stanąć na czele rządu mniejszościowego, Yusuf odpowiedział: „Nie sądzę, aby tak się stało”.
Przemawiając w czwartek podczas pytań Pierwszego Ministra, posłowie Partii Zielonych siedzieli cicho z pochylonymi głowami, podczas gdy Yusuf bronił ponadpartyjnego rekordu w rządzie.
Lider szkockich konserwatystów Douglas Ross oskarżył pierwszego ministra o „panikę przed wyrzuceniem go przez radykalnych Zielonych” i zapowiedział wotum nieufności dla pierwszego ministra.
Nie wiadomo jeszcze, czy Zieloni poprą Rose w głosowaniu o wotum nieufności, które prawdopodobnie nastąpi wcześniej niż w przyszłym tygodniu.
Rose powiedział, że Yusuf „porzucił platformę, na której stał”, dodając: „Teraz mówi, że to nowy początek, ale w rzeczywistości to początek końca. Czy Hamza Yusuf nie jest kiepskim Pierwszym Ministrem?”
„Słaby, podzielony i nieefektywny”
Lider szkockiej Partii Pracy Anas Sarwar powiedział, że „czas zakończyć ten cyrk” i wezwał do wyborów.
Powiedział: „Wyzwania stojące przed naszym krajem nigdy nie były większe, ale rząd Szkocji nigdy nie był gorszy, a jego przywództwo nigdy nie było słabsze.
„Mieszkańcy Szkocji widzą, że SNP zgubiła drogę: jest słaba, podzielona i niekompetentna. Przedkłada partię nad kraj”.
Szkoccy Liberalni Demokraci również oświadczyli, że chcą wyborów.
Harvey powiedział parlamentowi, że SNP nie może już polegać na głosach Zielonych w parlamencie i zapytał Yussoffa, kto uczynił go szczęśliwszym – pana Rose, rebelianta SNP Fergusa Ewinga czy Alexa Salmonda, byłego lidera SNP, a obecnie pierwszego ministra Partii Alpha.
Któremu z nich jego zdaniem można teraz zaufać w kwestii uzyskania większości w parlamencie?
Była kandydatka na przywódczynię SNP Kate Forbes – zagorzała krytyka partnerstwa SNP-Zieloni – X powiedziała wcześniej na Twitterze, że jej zdaniem rząd jest najskuteczniejszy, „kiedy jego priorytety odpowiadają priorytetom społeczeństwa”, a SNP jest „bardziej wybieralna”. Szerokie Tabernakulum, Przedstawiciel Narodu”.
Dodał: „Pomimo różnych opinii w SNP na temat tej decyzji [the Bute House Agreement] Niektórzy byli zachwyceni FM, inni zaś warto przypomnieć sobie o naszych głównych celach: służyć mieszkańcom Szkocji, położyć kres nierówności, wyeliminować ubóstwo, dobrze rządzić i dążyć do dobrobytu na wzór innych narodów Indii”.
Posłanka SNP Joanna Cherry, kolejna krytyczka porozumienia z Bute House, stwierdziła, że wynik porozumienia stanowi „ogromną szansę” na zresetowanie programu SNP w rządzie.
W serwisie X zamieścił następujący post: „Za pomocą polityki tożsamości i sygnalizowania cnót. Dzięki polityce mającej na celu rozwiązanie podstawowych problemów, które nasi wyborcy przedstawiają swoim obywatelom”.
Były pierwszy minister Szkocji i przywódca Partii Alpha, Alex Salmond, powiedział, że Hamza Youssef zastąpił Asha Regana z Alpha na stanowisku „najpotężniejszego posła w szkockim parlamencie”.
W rozmowie z BBC po niepowodzeniu porozumienia SNP z Zielonymi w sprawie decentralizacji, Salmond powiedział, że Pierwszemu Ministrowi udało się zirytować każdą partię opozycji w Holyrood.
Pani Regan, jedyna posłanka Alby, pisze do pierwszej minister, aby zapytać ją o priorytety szkockiego rządu oraz o to, czy istnieją obszary, w których jej partia i SNP mogą współpracować przed wotum zaufania.
Rząd SNP nie może zagwarantować, że Yusuf wygra przyszłotygodniowe wotum zaufania.
Jeśli wszyscy posłowie opozycji zjednoczą się przeciwko premierowi, ten przegra.
Ściśle rzecz biorąc, głosowanie nie jest wiążące, ale politycznie jest on mniej więcej zmuszony do rezygnacji.
Parlament będzie miał 28 dni na przyjęcie następcy, w przeciwnym razie odbędą się przedterminowe wybory.
Jak zatem pan Yusuf może uniknąć tej sytuacji?
Jeśli w przyszłym tygodniu Zieloni ochłoną i zdecydują się nie głosować przeciwko niemu – lub zmuszą go do przejścia do jakiegoś opozycyjnego posła.
SNP ma 63 posłów. Ich przeciwnicy mają 65. Jeśli istnieje zmienna w przypadku rządu, przewodniczący (odpowiednik przewodniczącego Izby Gmin) może skutkować oczekiwanym remisem, który nie popiera żadnych zmian.
Oczekuje się, że poseł Alpha MSP Ash Regan uzależni swoje poparcie od pierwszego ministra.
Jeśli jego głos lub co najmniej dwóch posłów do parlamentu nie zagłosuje lub nie usiądzie z założonymi rękami, polityczne przetrwanie Hamzy Yusufa stanie pod poważnym znakiem zapytania.