- Autorstwa Johna Campbella
- Redaktor ds. ekonomii i biznesu BBC News NI
Sekretarz Irlandii Północnej przedstawia cztery „kluczowe elementy” swojego pakietu środków mających na celu przywrócenie decentralizacji w Stormont.
DUP od dwóch lat bojkotuje zdecentralizowany rząd Stormont w ramach protestu przeciwko zasadom handlu po brexicie.
Umowa zmniejszy kontrole i formalności dotyczące towarów przemieszczanych z Wielkiej Brytanii do Irlandii Północnej.
Zmiany te będą miały zastosowanie do towarów pochodzących z Wielkiej Brytanii znajdujących się w Irlandii Północnej i towary te nie będą podlegały zwykłym kontrolom.
Zmiany te obejmują maksymalną elastyczność dozwoloną na mocy poprzedniej umowy UE-Wielka Brytania, która byłaby do przyjęcia dla UE.
We wtorek koalicja Wielkiej Brytanii i UE osiągnęła porozumienie w sprawie wprowadzenia zmian w tym porozumieniu, aby umożliwić NI korzystanie z brytyjskich umów o wolnym handlu.
W środę w Izbie Gmin sekretarz Irlandii Północnej Chris Heaton-Harris powiedział, że decyzja ta jest „właściwa dla Irlandii Północnej i Unii”.
Stwierdził dalej, że jest to moment, w którym politycy powinni współpracować.
„Wierzę, że będziemy mieli warunki, aby Stormont szybko zaczął działać” – powiedział.
Mamy więc teraz dokładne szczegóły, czarno-biały – a niektórzy mogą powiedzieć czerwono-biało-niebieski tytuł dokumentu: „Zachowanie Unii” jest bardziej odpowiedni.
Jednak poza kwestiami praktycznymi konsekwencje polityczne będą prawdopodobnie większe.
Po długich miesiącach negocjacji rząd wraz z liderem DUP rozpoczęli twardą sprzedaż planu.
Desperacko pragnie, aby nie tylko odwrócono decentralizację, ale także aby administracja Sunaka odniosła sukces.
Jej zwolennicy i przeciwnicy już zaczynają pojawiać się na naszych falach radiowych, a hałas – po obu stronach – w nadchodzących godzinach będzie coraz głośniejszy.
Rząd wprowadzi dwa akty prawne, które zapewnią możliwość sprzedaży towarów Irlandii Północnej w Wielkiej Brytanii w każdych okolicznościach oraz zapewnią Irlandii Północnej miejsce w Wielkiej Brytanii.
Lider TUP, Sir Geoffrey Donaldson, udzielił w środę wywiadu BBC, omawiając szczegóły umowy.
Występując w środę w programie Talkback w BBC Radio Ulster, lider DUP, Sir Geoffrey Donaldson, został zapytany, czy umowa usunie granicę handlową na Morzu Irlandzkim.
„Naszym celem jest wyeliminowanie granicy na Morzu Irlandzkim dla towarów pochodzących z Wielkiej Brytanii i właśnie to osiągnęliśmy” – powiedział.
„Jeśli nadal przywozimy towary do sprzedaży w Irlandii Północnej, nie znajdujesz się już w sytuacji, w której potrzebujesz zgłoszenia celnego”.
Dodał, że osoby przywożące towary do Irlandii Północnej w celu sprzedaży w Irlandii Północnej lub na własny użytek „nie będą wymagały zgłoszenia celnego w portach Irlandii Północnej i nie będzie żadnych kontroli fizycznych (tych towarów)”.
Lider DUP argumentował, że „usunie to granicę na rynku wewnętrznym Wielkiej Brytanii”.
Źródło obrazu, Niall Carson B.A
Sinn Féin jest największą partią od ostatnich wyborów powszechnych i nominuje Michelle O'Neill na stanowisko pierwszego ministra.
Oczekuje się, że legislacja zostanie przyspieszona w czwartek w parlamencie.
'Złamane obietnice'
Sir Geoffrey pochwalił premiera Rishiego Sunaka, mówiąc, że „udało mu się tam, gdzie innym się nie udało”.
Lider DUP porównał obecną liczbę 10 do jednego ze swoich poprzedników, Borisa Johnsona, mówiąc, że Johnson „obiecał nam wiele rzeczy, ale ich nie spełnił”.
Sir Geoffrey powiedział, że porozumienie jest dalekie od doskonałości, nie osiągnął wszystkiego, czego oczekiwała DUP, i wyjaśnił, że nadal pozostaje wiele do zrobienia w „istotnej kwestii” leków weterynaryjnych.
Przywódcy Westminsteru z zadowoleniem przyjmują rozmowy w sprawie przywrócenia decentralizacji w Irlandii Północnej
Premier pochwalił „znaczące kroki” podjęte przez DUP w celu uzgodnienia porozumienia.
Otwierając w środę pytania premiera, Sunak podziękował DUP za jej wysiłki i powiedział, że inne partie wykazały cierpliwość w ciągu ostatnich dwóch lat.
Powiedział, że teraz jest szansa na przekazanie władzy i ponowne kandydowanie, aby „wzmocnić nasz związek i zapewnić ludziom potrzebny im lokalny, odpowiedzialny rząd”.
Premier powiedział również, że zapewni to lepszą przyszłość Irlandii Północnej.
Lider Partii Pracy Sir Keir Starmer określił to jako „moment krytyczny” i stwierdził, że wszystkie strony muszą współpracować, aby rozpocząć decentralizację.
„Nadzieja i zaufanie”
Główne partie Stormont spotkały się w środę w Belfaście z Tánaiste (irlandzkim wicepremierem) Michaelem Martinem.
W przemówieniu po spotkaniu zastępczyni przywódcy Sinn Féin Michelle O'Neill powiedziała, że powrót dyrektora Irlandii Północnej wiąże się z „pewną nadzieją i pewnością siebie”.
Jako partia z największą liczbą mandatów w wyborach powszechnych w 2022 r. Sinn Féin będzie kwalifikować się na stanowisko premiera.
Dzięki temu O'Neill z Sinn Féin stałaby się pierwszą osobą o pochodzeniu nacjonalistycznym, która została pierwszym ministrem Irlandii Północnej.
Jako druga co do wielkości partia DUP będzie miała prawo nominować wicepremiera.
Obie role zawsze mają te same uprawnienia i obowiązki i są równe pod każdym względem oprócz nazwy.
Zapytana, czy jest gotowa zostać pierwszą ministrem Irlandii Północnej, pani O'Neill odpowiedziała: „Jestem całkowicie gotowa, aby ta administracja współpracowała ze wszystkimi partiami rządzącymi i dostarczała obywatelom tego, co ważne”.
Lider Ulster Unionistów Doug Beattie powiedział, że jego partia odbyła „dobre spotkanie” z Martinem, ale wyraził swoje oburzenie z powodu „szczegółów” nowego porozumienia.
W Izbie Gmin przywódca Partii Socjaldemokratycznej i Pracy (SDLP) Colum Eastwood zapytał Heatona-Harrisa, czy powinien rozważyć, w jaki sposób instytucje Porozumienia Wielkopiątkowego mogłyby współpracować ze wszystkimi partiami politycznymi w irlandzkim rządzie. Należy go zreformować, aby „zapewnić, że żadna partia nie będzie mogła ich ponownie pociągnąć w dół”.
Heaton-Harris powiedział, że jeśli chodzi o kwestię reform w Irlandii Północnej, „jest to rozmowa, którą należy rozpocząć w Stormont oraz pomiędzy obywatelami Irlandii Północnej i ich wybranymi przedstawicielami”.
W międzyczasie poseł Koalicji Stephen Farrie zapytał sekretarza stanu Illinois o pakiet finansowania o wartości 3,3 miliarda funtów, który ma zostać dostarczony przed Bożym Narodzeniem, i przyznał, że „potrzebna jest pełniejsza debata na temat przeglądu finansów NI”.
