Razem czy osobno, „komercyjnie” czy prywatnie?

Często słyszymy, że camino trzeba przejść w samotności, aby mieć czas na odnalezienie samego siebie, zawarcie nowych znajomości, odcięcie się od życia codziennego. Jednak, nie oszukujmy się, wymaga to pewnej dozy odwagi. Nie wszyscy też potrzebują odosobnienia, aby spotkać samego siebie. No i nie każdy ma zdolności organizatorskie. Może warto więc skorzystać z pomocy specjalistów?

Pierwszą grupą specjalistów są osoby, które już przeszły camino. Często więcej niż raz. Możemy takich ludzi spotkać m. in. na forach internetowych. Śledzący fora internetowe na pewno zauważyli, że co jakiś czas pojawiają się pielgrzymi-weterani zawsze chętni do udzielenia pomocy. Możemy też tam spotkać samoorganizujące się grupy. Ktoś szuka towarzysza, ktoś inny się dołącza i dzięki temu nikt nie musi iść sam.

Z drugiej strony na całym świecie istnieją firmy, które profesjonalnie zajmują się organizowaniem pielgrzymek (wędrówek) szlakiem św. Jakuba. Korzystając z tego rodzaju usług, nie musimy się martwić o bieg do schroniska, posiłki, przekąski, problemy ze zdrowiem, brak towarzystwa. Firma zrobi wszystko, aby wędrowało się nam wygodnie. Standardowa oferta obejmuje transport naszego bagażu, zakwaterowanie, posiłki a przede wszystkim opiekę wykwalifikowanego przewodnika. Wędrujemy wtedy w niewielkiej grupie niekoniecznie znanych nam osób. Możemy też wyruszyć sami lub z przyjaciółmi. Firma dostarcza nam wtedy mapy (np. papierowe i na smartfony) każdego z etapów wraz ze wskazówkami a także rezerwuje w naszym imieniu noclegi w hotelach o wybranym przez nas standardzie. Liczyć również możemy na stały kontakt telefoniczny z pracownikiem firmy, który gotowy jest do udzielenia nam pomocy w razie jakichkolwiek problemów.

Oferty firm są bardzo elastyczne. Tak więc w grę wchodzą zarówno wędrówki piesze, jak i pokonywanie szlaku na rowerze (specjalizuje się w tym m. in. firma BiciGrino) lub konno. Możemy zdecydować się na przemierzanie szlaku w częściach (np. weekendowo – choć ta oferta skierowana jest raczej do tubylców) lub za jednym razem. Niektóre z firm specjalizują się w jednym ze szlaków np. Portugal Green Walks poświęca się głównie drodze portugalskiej. Inne stawiają na określony typ klienta np. El Camino En Familia zajmuje się organizacją wędrówek rodzinnych. Brazylijskie biuro podróży Bancorbras stawia natomiast na aspekt kulturowy. Jeśli się zdecydujemy skorzystać z jego usług, podróżować będziemy wygodnym autokarem a nie pieszo, więc nie zdobędziemy Composteli, ale za to poznamy najważniejsze zabytki na szlaku. Wśród ofert pojawiają się również ciekawostki. Jak chociażby treningi jogi na camino oferowane przez amerykańską firmę SpanishSteps. Irlandczycy z FollowTheCamino dorzucą do jogi kurs z aromaterapii. W Australii znajdziemy kursy przygotowawcze do camino organizowane przez Camino Downunder, na których możemy poznać historię i współczesność szlaku, uzyskać praktyczne wskazówki, aby później móc samodzielnie wyruszyć. Dla niektórych camino staje się okazją do spotkania „drugiej połówki”: Travel Single organizuje wędrówki dla singli.

Jak wiadomo, korzystanie z usług firm organizujących camino w naszym imieniu wiąże się z wyższymi kosztami dla nas. Oczywistym jest, że nie są to organizacje charytatywne a przedsiębiorcy. Jest to więc opcja raczej dla osób, które wolą wydać więcej i nie przejmować się problemami logistycznymi.

Poza tym, camino to też, mimo wszystko, przeciwności losu, z którymi musimy się zmierzać każdego dnia. Powierzenie się całkowitej opiece biura turystycznego może pozbawić nas cennej życiowej lekcji. Mnie osobiście camino dostarczyło nie tylko przeżyć duchowych, ale także nauczyło mnie lepszej organizacji. Dowiedziałam się, między innymi, jak szukać tanich połączeń, gdzie rezerwować bilety na autobusy czy pociągi, jak się spakować, żeby być w stanie unieść plecak przez 25-30 km. Nauczyłam się również międzynarodowego języka uśmiechu i życzliwości (udając się pierwszy raz na szlak mój hiszpański ograniczał się do hola, buenos días). Myślę, że przekazanie tych „zmartwień” przedstawicielom biura podróży, zubożyłoby moją wędrówkę.

Postanowiłam jednak przyjrzeć się bliżej ofertom różnych firm. Uważam bowiem, że każdy powinien odbyć camino w taki sposób, który jego zdaniem jest dla niego najodpowiedniejszy.

Jako luzomaniaczka obserwuję ze szczególną uwagą szlaki jakubowe na zachodnim krańcu Europy. Zauważyłam, że od pewnego czasu rośnie popularność szlaku portugalskiego. Zwrócili na to uwagę także właściciele Portugal Green Walks, którzy w przeszłości towarzyszyli grupom organizowanym przez różne stowarzyszenia przyjaciół caminho mające charakter pielgrzymek. Jednak jak sami mówią: Portugal Green Walks: odkryliśmy, że wiele osób chce odbyć caminho nie tylko ze względów religijnych. Osoby te nie miały żadnego wsparcia, ponieważ nie chciały zatrzymywać się w schroniskach.

W tym upatrzyli swoją szansę. Zaczęli organizować usługi dla pielgrzymów z zagranicy, którzy nie wiedzieli jak zrealizować swoje marzenie odbycia caminho português Firma specjalizuje się w szlaku portugalskim, a większość jej klientów pochodzi z Wielkiej Brytanii, chociaż obsługiwali już osoby z Portugalii, Brazylii, Meksyku, Australii, Libanu, Szwajcarii, Holandii, Norwegii i Finlandii.

Największą popularnością Green Walks cieszy się organizowanie wypraw dla osób indywidualnych, chociaż zdarzają się również grupy zainteresowane wspólnym wędrowaniem. Pielgrzymi najczęściej wbierają opcję wędrówki z Porto połączoną z rezerwacją noclegów i transportem bagażu.

Przeglądając oferty firm organizujących wyprawy szlakiem jakubowym, moją uwagę przykuło także irlandzkieFollow The Camino. Zainteresowały mnie szczególnie autorskie programy tej firmy Camino Zen Aromatic i The Camino Literary, The Camino Romantic, które mogą wydawać się ekscentrycznymi dla pielgrzymów z Polski. Z informacji uzyskanych od Irlandczyków wynika, że ich autorskie programy są właśnie odpowiedzią na potrzeby pielgrzymów, którzy chcą przeżyć i doświadczyć camino w inny sposób niż pielgrzymka. Stąd zen yoga, aromatic, czy spotkania z literaturą na szlaku świętego Jakuba: „Właściwie wszystkie te zajęcia zbliżają cię do natury, do twojego wnętrza, zajęcia, którymi chciałbyś się cieszyć, ale nie możesz ze względu na nasz szalony styl życia”. Ciekawym pomysłem jest The Camino Romantic, którego celem jest zbliżenie do partnera życiowego i wzmocnienie wzajemnej miłości. Z informacji od Follow The Camino przyciąga on głównie nowożeńców i pary poszukujące „czegoś innego”.

Wielu ludzi boi się camino, ponieważ według „prawdziwych” pielgrzymów musi być ono trudne, spanie w schroniskach, niesienie plecaków, brak radości a tylko wędrówka, modlitwa i jedzenie. Mimo tworzenia nowych autorskich programów przez różnego rodzaju operatorów turystycznych związanych z camino, nadal najpopularniejszym jest wędrowanie tradycyjne, chociaż jak zaznaczają przedstawiciele Follow The Camino, powoli się to zmienia. Stąd również najczęściej wybierane są programy, które ofertują przejście co najmniej ostatnich 100 km w celu zdobycia compostelki. Firma działa głównie na rynku krajów anglojęzycznych, a zdecydowaną grupę klientów stanowią kobiety w średnim wieku.

W Polsce niewiele biur podróży ma w swojej ofercie camino de Santiago. Specjalizują się w tym diecezjalne biura pielgrzymkowe, jak np.www.pielgrzymki.szczecin.pl, caritas.travel.q4.pl czy www.pielgrzymki.katowice.pl, gdzie stawia się głównie na aspekt religijny. Pielgrzymki mają głównie charakter autokarowych wycieczek objazdowych po miejscach świętych. Tracą więc aspekt camino – drogi. Celem jest samo miasto Santiago de Compostela. Znaleźć jednak można również oferty, w której część szlaku odbywa się pieszo www.pielgrzymki.tarnow.pl/santiago lub www.eltravel.pl/pielgrzymki/piesza-pielgrzymka-do-santi.html czy weska.pl.

Pallotyńskie Biuro Pielgrzymkowo-Turystyczne PEREGRINUS, jak poinformowała nas jego przedstawicielka Beata Kozakiewicz, rozpoczęło swoją przygodę z camino od organizacji pielgrzymki na zlecenie pewnej fundacji edukacyjnej dla młodzieży.

Osoby prowadzące tę fundację co 2 lata organizują dla swoich podopiecznych wyjazdy zagraniczne o określonej tematyce. W 2008 roku był to właśnie wyjazd na camino (z pieszym przejściem przez Galicję – od sanktuarium w O Cebreiro). Ponieważ wyjazd ten był bardzo udany postanowiliśmy wprowadzić go na stałe do naszej oferty. Niewątpliwie decyzja ta była podyktowana także rosnącą popularnością, wręcz „modą”, na chodzenie na camino. Trasę przed jej wprowadzeniem do oferty przejechały i częściowo przeszły osoby organizujące te wyjazdy. Z każda grupą trasę przechodzi jej przewodnik – ks. Roman Tkacz SAC.

Pielgrzymka do Santiago to obecnie stała pozycja w ofercie firmy.

Program umieszczamy co roku w naszym katalogu i na stronie internetowej. Uczestnicy zgłaszają się indywidualnie. Wędrówki mają zdecydowanie charakter religijny (choć przed i po części pieszej towarzyszy im także program turystyczny). Pielgrzymi uczestniczą w codziennych Mszach św. odprawianych dla przewodnika grupy.

Typowy klient biura to osoba w wieku średnim lub starsza. Tak, jak we wspomnianych wcześniej firmach zagranicznych, przeważają kobiety.

Osobiście jestem zwolenniczką organizowania samemu wędrówki do Santiago. Wiem jednak, że nie wszyscy mają na to czas i ochotę a również mogą odczuwać lęk przed samodzielną wyprawą do innego kraju. Dobrze więc, że są firmy, które, jeśli chcemy, zajmą się tym w naszym imieniu.

A Wy jak wędrujecie: razem czy osobno, „komercyjnie” czy prywatnie?